DICYT  Una investigación de la Universidad de León (ULE) publicada en la revista científica ‘Remote Sensing’ muestra la utilidad de usar drones dotados con cámaras multiespectrales para obtener nuevos datos sobre la minería romana del oro en la provincia de León. En comparación con los métodos tradicionales, este sistema aporta más información para entender la construcción de la mayor infraestructura minera conocida en Europa, una red hidráulica de unos 1.200 kilómetros de longitud compuesta por canales y estanques que se extiende por el occidente leonés y en la actualidad, en gran parte, está oculta por la vegetación.


“Cuando realizamos estos estudios hay un problema, la vegetación impide visualizar bien los conjuntos de interés”, explica a DiCYT Javier Fernández Lozano, geólogo de la Escuela Superior y Técnicas de Ingenieros de Minas de la ULE y coautor del trabajo junto con Enoc Sanz Ablanedo, profesor del Grupo de Investigación en Geomática e Ingeniería Cartográfica (GEOINCA), del Campus de Ponferrada de la ULE. Por eso, el uso de cámaras multiespectrales permite obtener información inédita de las infraestructuras mineras.


Lo habitual en estos estudios es utilizar la tecnología láser denominada LiDAR (Light Detection and Ranging), que permite cartografiar el terreno desde aviones y cuyos archivos están disponibles en la página del Instituto Geográfico Nacional. Sin embargo, “este sistema tiene limitaciones, no está disponible en muchas zonas del planeta y a veces no tiene resolución apropiada”, señala el investigador. Aunque la señal llega hasta la superficie del terreno, en la actualidad hay tanta vegetación por el abandono del campo que su definición en algunas zonas no es buena.


Las imágenes multiespectrales, que ya están siendo utilizadas en la agricultura de precisión, ofrecen un mejor resultado. Gracias a ellas, los investigadores son capaces de identificar por dónde van los canales de agua y dónde están los estanques que fueron excavados hace 2.000 años para las labores mineras. La clave está en la vegetación actual: “Jugamos con las distintas bandas del espectro electromagnético, de manera que obtenemos distintos colores en función del tipo de vegetación, no es lo mismo un arbusto que una planta con mayor frondosidad, generan índices espectrales diferentes y se nota sobre todo en verano debido al estrés hídrico”, comenta Fernández Lozano.


Los canales conservan mejor la humedad y, además, hay que tener en cuenta que los diferentes tipos de roca sobre los que fueron construidos influyen en la vegetación que puede estar creciendo dentro de estas infraestructuras. Por ejemplo, “los robles crecen con más humedad, en zonas que han generado huecos por resultado de la minería, y presentan un índice espectral diferente que los brezos o la hierba”.


Con este tipo de pistas, se puede seguir el trazado de las infraestructuras desde un dron, pero es importante conocer algunas claves. “El tipo de planta viene controlada por la geología. Por ejemplo, en rocas graníticas suelen crecer encinares. Donde hay rocas silíceas, como pizarras y cuarcitas, crecen los robles y pinos. En un canal hecho sobre pizarra, hay poco suelo para que se desarrolle una planta que necesita mucha raíz, como un roble, pero es fácil que se desarrolle un brezo o hierba”, apunta el investigador de la Escuela de Minas.


Por qué varía el ancho de los canales


Además, las imágenes de alta resolución que obtienen los expertos de la ULE permiten llevar a cabo un estudio de la morfometría de los canales y las características que presentan. Así, han podido constatar que la anchura de los canales varía, no sólo para mantener el flujo hidráulico (donde hay curva se hace más ancho para disminuir la velocidad del flujo, de manera que no se deteriore la construcción), sino también en función de las características geológicas del terreno. “Hace unos años se pensaba que la dimensión de los canales dependía de la distribución de los recursos hídricos en la zona, pero hoy vemos que hay algo más, porque lo hemos estudiado en varios tramos. No es cuestión sólo de que haya más o menos agua, sino que las características geológicas del entorno han condicionado también la anchura y la morfología de los canales. Donde les costaba más excavar, picaron menos”, explica Fernández Lozano.


Esta nueva aportación al estudio de la minería romana en León, en realidad, supone confirmar la utilidad de un método que puede aplicarse para investigaciones arqueológicas en todo el mundo. “Estamos abriendo un amplio abanico de posibilidades para el estudio geoarqueológico, sobre todo en algunas zonas del mundo menos estudiadas”, señala el investigador de la ULE, que cita como ejemplo una serie de canales que se extienden por todo el norte de África hasta el este de Asia y que, con más de 2.500 años de antigüedad, son obras mineras anteriores a los romanos.


La tecnología que están poniendo a punto en la ULE “aporta un granito de arena más” y contribuye a mejorar el conocimiento de este tipo de infraestructuras. Los cambios en el uso de los suelos o el avance de la vegetación impiden realizar este tipo de estudios de otra manera. El siguiente paso puede ser la incorporación de cámaras hiperespectrales a estos trabajos, una tecnología aún más avanzada.


Referencia bibliográfica: Fernández-Lozano, J.; Sanz-Ablanedo, E. Unraveling the Morphological Constraints on Roman Gold Mining Hydraulic Infrastructure in NW Spain. A UAV-Derived Photogrammetric and Multispectral Approach. Remote Sens. 2021, 13, 291. https://doi.org/10.3390/rs13020291

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonxosofutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbethttps://bsport.fithttps://onbet88.ooohttps://i9bet.bizhttps://hi88.ooohttps://okvip.athttps://f8bet.athttps://fb88.cashhttps://vn88.cashhttps://shbet.atbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88